Nguồn ảnh: Wikipedia
Hiện tại, các nhà đầu tư đang bán khống trái phiếu chính phủ Nhật. Tại sao họ lại có động thái này?
Nếu theo dõi báo đài, chúng ta thường nghe thấy Chính phủ Nhật Bản duy trì mức lãi suất thấp.
Tại sao họ lại duy trì mức lãi suất thấp thì chúng ta khoan hãy bàn đến. Ở bài này tôi sẽ nói về công cụ mà chính phủ Nhật dùng để duy trì mức lãi suất thấp để lý giải động thái bán khống trái phiếu chính phủ của nhà đầu tư.
Chắc các bạn cũng đoán được công cụ đó là gì ngay ở tiêu đề bài này. Đó chính là trái phiếu chính phủ. Vậy thì trái phiếu chính phủ và lãi suất có liên hệ như thế nào?
Chúng ta hãy xem công thức tính giá trị của trái phiếu:
PV= FV/(1+i)^n
Trong đó:
- PV: giá hiện tại
- FV: giá đáo hạn
- i: lãi suất
- n: số năm đáo hạn
Vì số năm đáo hạn và giá đáo hạn là một hằng số. Chính vì thế giá hiện tại của trái phiếu phụ thuộc vào lãi suất.
Theo như phương trình, giá hiện tại và lãi suất quan hệ theo tỉ lệ nghịch. Để duy trì lãi suất thấp thì chỉ còn cách giữ giá hiện tại của trái phiếu ở mức giá cao.
Đây là động thái của ngân hàng trung ương Nhật Bản khi mua lại vô hạn trái phiếu được bán ra nhằm giữ giá ở mức cao (quy luật cung cầu).
Tuy nhiên việc ngân hàng trung ương mua lại trái phiếu chính phủ là điều không được phép. Nguyên văn điều 5 bộ luật tài chính Nhật Bản như sau:
第五条 すべて、公債の発行については、日本銀行にこれを引き受けさせ、又、借入金の借入については、日本銀行からこれを借り入れてはならない。 但し、特別の事由がある場合において、国会の議決を経た金額の範囲内では、この限りでない。
Đại loại là việc thu mua lại trái phiếu chính phủ của ngân hàng trung ương là việc làm không được phép. Trừ trường hợp bất khả kháng nhưng phải thông qua biểu quyết của quốc hội và thu mua với khối lượng giới hạn.
Hiện tại ngân hàng trung ương đang thu mua lại vô hạn một nửa trái phiếu phát hành. Tuy nhiên, hiện tượng này sẽ không diễn ra mãi. Đến một lúc nào đó nền kinh tế Nhật Bản ổn định trở lại, ngân hàng trung ương sẽ phải bán hết trái phiếu đang giữ này ra. Chính lúc này, giá trái phiếu sẽ giảm mạnh và lãi suất sẽ tăng cao (quy luật cung cầu). Đây chính là lý do các nhà đầu tư đang bán khống trái phiếu.
Tuy nhiên, cụ thể khi nào ngân hàng trung ương bán trái phiếu thì không ai rõ. Có thể là 1 năm sau, cũng có thể là 3-5 năm sau.